Naziv predmeta: Reprezentacija i političke institucije

Nastavnik/nastavnici: prof. dr Slaviša Orlović, prof. dr Milan Jovanović

Status predmeta: izborni

Broj ESPB: 10

Sadržaj kursa usmeren je na izučavanje političkog predstavljanja i permanentnog jaza između ideala predstavničke demokratije i složenih oblika koje ona poprima u savremenim društvima. Osnovni cilj kursa je produbljivanje znanja o predstavničkim institucijama i njihovim efektima.

Studenti stiču uvid u najvažnije debate i dileme oko konstitucionalno-institucionalnih izazova, kako u starim, tako i u novim demokratijama.

Debate se vode na relacijama: participativna (direktna)-predstavnička demokratija; proporcionalni-većinski-mešoviti izborni sistem; parlamentarni-predsednički-polupredsednički sistem; teorije koalicija i formiranja vlada (manjinake-većinske); odnosi zakonodavne i izvršne vlasti; pitanja institucionalnih veto igrača, kao i načina re-dizajniranja institucija.

Studenti će steći znanja i uvid u savremene trendove, dileme i kritike političke reperezentacije i funkcionisanje predstavničkih institucija. Studenti će biti opremljeni, kako znanjima, teorijama i modelima koji se odnose na institucije predstavničke demokratije, tako i veštinama da učestvuju u oblikovanju pojedinih institucionalnih rešenja.

Dublji uvid u učinke i efekte pojedinih institucionalnih rešenja omogućiće osposobljavanje studenata za odgovore na najsloženija pitanja konstitucionalno-institucionalnog dizajna, kako ustavnih rešenja, tako i korekcija i vrednovanja učinaka pojedinih institucija.

Teorije političkog predstavništva; Reprezentativna demokratija i populistički izazovi; Političke partije i izbori; Političke partije i demokratija; Teorija koalicija i formiranje vlade; Uticaj izbornih sistema na oblikovanje predstavničkih institucija; Parlamentarizam – prezidencijalizam; Polupredsenički sistem; Stabilnost vlada i efekti odlučivanja; Institucionalni veto-igrači; Dizajniranje demokratskih institucija;
Političko predstavljanje u složenim i podeljenim društvima.

  • The Future of Representative Democracy,(ed) S.Alanso, J.Keane & W.Merkel, Cambridge University Press, 2012
  • Wolfgang Merkel, Transformacija političkih sustava, Fakultet političkih znanosti sveučilišta u Zagrebu 2011.
  • Simović Darko, Polupredsednički sistemi, Beograd 2008.
  • ELECTORAL SISTEM, (ed) Erik S. Herron, Robert J. Pekkanen, and Matthew S. Shugart, Oxford University Press, New York, 2018.
  • Slaviša Orlović, Izazovi predstavničke (parlamentarne) demokratije, u: Slaviša Orlović, (2010). Politikološki ogledi, (Politička teorija i politička sociologija), Beograd: Službeni glasnik, str. 87-113
  • Lipset Seymon Martin and Rokkan Stein, (1967), Cleavage Structure, Party Systems and Voter Alignment: An Introduction, In: Party Systems and Voter Alignments Cross-National Perspectives, New York: The Free Press
  • Slaviša Orlović, Društveni rascepi i oblikovanje partijskih sistema, u: Slaviša Orlović, (2015), Partije i partijski sistemi (Teorijsko-analitički okvir), Fakultet političkih nauka Univerziteta u Beogradu, str. 103-115
  • Slaviša Orlović, (2015), Izborni bumerang, Političke posledice izbornih sistema, Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Beogradu, str. 69-155
  • Linz Juan J., (1994), Presidential or Parliamentary Democracy: Does It Make a Difference?, u The Failure of Presidential Democracy, Linz Huan J., Arturo Valenzuela, Ed.(1994), (Volume 1), The John Hopkins Universisty Press, Baltimore and London,
  • Mainwaring Scott i Mattew Shugart, (1997), “Juan Linz, Presidentialism, and Democracy: A Critical Appraisal“, Comparative Politics, Vol. 29. No. 4 (Jul, 1997), 449-471)
  • Džordž Cebelis, (2016), Veto igrači, Kako rade političke institucije, Beograd: Službeni glasnik, (urednik prof. dr Slaviša Orlović)
  • Orlović, Slaviša (2010). Re-dizajniranje političkih institucija, u Pavlović, Vukašin (ur),: Kvalitet političkih institucija, Beograd: Fakultet političkih nauka, Centar za demokratiju, (str. 65-101)
  • Orlović, Slaviša, Consociational experiments in the Western Balkans: Bosnia and Herzegovina and Macedonia, New Balkan Politics, No.17 – 2015,
    http://www.newbalkanpolitics.org.mk/cat/issue-17/140, ISSN 1409-8709
  • Sartori Đovani, (2003), Uporedni ustavni inžinjering, Filip Višnjić, Beograd

  • Teorijska nastava: 60
  • Studijski istraživački rad: 45

Kritička analiza studija i članaka na pojedine teme. Debate, rasprave, prezentacija istraživanja i analize. Izrada pilot projekta koji se tiče pojedinih institucionalnih rešenja.

Maksimalni broj poena 100

Predispitne obaveze poena Završni ispit poena
seminarski rad 50 usmeni ispit 50